FLOWERBOMB

Samen maken we een tuintapijt, hoe het begon

Een gezamenlijk borduurproject waarin draden onze levens verknopen

Draden vertellen verhalen. Borduursteken een geschiedenis. Een geschiedenis die verbonden is aan een cultuur, aan wat je van je moeder of je oma geleerd hebt. Van mijn moeder heb ik een geborduurd tafelkleed met lelietjes van Daalen in mijn kast liggen. Een dierbare herinnering aan haar. Op mijn 11e leerde ik kruissteken tijdens de handwerkles, een les die een tijdlang in het curriculum van de school uitgestorven leek. Borduren vonden we hier jarenlang truttig en flauw. Ik ook. Maar het afgelopen jaar veranderde dat tijdens mijn expo FLOWERBOMB i.s.m. De Vrijstaat, Kunstwerkplaats voor Jong Utrecht in Leidsche Rijn. Een jaar lang was ik daar de ‘artist-in -residence’ en maakte vanuit mijn reuze aquarellen van bloemen en planten een project over tuinen op de 4 windstreken Noord,Oost, Zuid, West. Op een gedroomde locatie: Het Gebouw van conceptueel kunstenaar Stanley Brouwn. Al jaren ben ik een groot fijn van zijn strenge en zeer persoonlijke werk. Stanley gebruikte zijn eigen lichaamsmaten (SB voet, SB meter(=5 SB voet) als maatvoering. Een gebouw in de vorm van een kompas: noord, oost, zuid, west. Op elke windrichting maakte ik een tuin. Geïnspireerd op het Oude Perzische Tuintapijt, waarin de 4 windrichtingen zijn vertegenwoordigd met in het midden de Navel van de aarde.

De tuin op west benoemde ik de tuin van Samen Zijn, van verbinden met anderen, van samen maken. En daar maakten we samen een tuintapijt. Met schoolkinderen, met de kinderkunstacademie, met de kinderen van het AZC in Oog in Al én met hun moeders en vrouwen. En juist daar gebeurde een wonder. Wat begon als een project van 4 dagen in augustus groeide uit tot een wekelijkse interculturele borduuravond tijdens de Vrouwenkamer op woensdag. Met vrouwen uit álle windstreken borduurden we aan het tuintapijt. Elke week nam ik uit mijn moestuin een bos bloemen mee, ons inspiratiemateriaal. En we werkten door op de tekeningen en de borduurpogingen van de kinderen.

De Eritrese vrouwen begonnen, eerst onwennig, wat is de bedoeling en of ik het voor kon doen. Maar ja, meer dan wat kruissteken had ik niet in mijn mars, dus vooruit maar, ik weet het ook niet precies maakte ik duidelijk. En toen ik een andere vrouw uit Iran op gang hielp namen ze het gewoon over. Met een rijkdom en vloeiende vaardigheid borduurden ze de prachtigste bloemen op het tapijt. Gevolgd door de zonnebloemen van Hoda, een vrouw uit Kurdistan die ter plekke haar dochter leerde borduren.

Borduren is een traditie die van generatie op generatie wordt doorgegeven. Maar niet iedereen heeft dit meegekregen, wij hier in Nederland raakten het een beetje kwijt. Maar in deze avonden waar we samen zitten rondom de tafel met het tuintapijt leren we elkaar borduren met kennis van generatie op generatie vanuit alle windstreken. Een sterborduurster leert mij de ‘taksteek”. “Hier, huiswerk” zegt ze tegen me en maakt een patroontekening voor me. Draden en steken zijn een taal, uit alle windstreken, een taal van vrouwen, een kracht van vrouwen. Een taal die onze levens aan elkaar verbindt, die voorzichtig via een waaier aan kleuren soms op zoek gaat naar een woord. Via een paar woorden Nederlands, via het Marokkaanse Arabisch naar het Syrische Arabisch, via Google translate, via het Engels van een dochter, via foto’s van de kinderen. Haar kinderen, mijn kinderen. Van moeder tot moeder, van vrouw tot vrouw. Rondom het tuintapijt zitten we samen, maken, we samen, leer ik me te pletter, borduren we de sterren van de hemel en kom ik tot rust. Dat zie ik ook om me heen. Zachte gesprekken, enkele zinnen, soms even muziek, lachen en vaak in een ontspannen stilte. Wederkerigheid. We vormen op die avonden een krachtige, sterke cirkel. Samen. Samen hier. Verbonden door de zorg voor elkaar, door het plezier van het maken, samen maken. Verbonden door draden en steken. Levensdraden.

Jolanda Schouten

Beeldend Kunstenaar

Lid van de Vrouwenkamer AZC Joseph Haydnlaan van Stichting Welkom in Utrecht

December 2021

https://www.devrijstaat.nl/

https://welkominutrecht.nu/